مدیرکل کیمته امداد کرمان در گفتگو با زنان جهان:
۱۰۰۰ زن سرپرست خانوار کرمانی فاقد مسکن/ مستمری اندک جوابگوی نیاز خانواده‌ها نیست
مدیرکل کمیته امداد کرمان با اشاره به اینکه یک هزار زن سرپرست خانوار در کرمان فاقد مسکن هستند، گفت: با توجه به مستمری اندکی که به این خانواده‌ها پرداخت می‌شود، توانایی پرداخت اجاره منزل را هم ندارند.
دیدگاه رایج درباره مفهوم «سرپرست خانوار» پدری است که نان بر سر سفره خانواده می‌آورد و همسر و فرزندانش زیر چتر حمایت او زندگی می‌کنند و به درآمدش وابسته‌اند. این در حالی است که سرپرست لزوماً مسن‌ترین عضو خانوار نیست و می‌تواند مرد یا زن باشد. امروزه افزایش زنان سرپرست خانوار به دلایلی مانند فوت یا طلاق همسر، محل نگرانی بسیاری از جوامع اعم از توسعه‌یافته و در حال توسعه است. با توجه به اهمیت و نقش سرپرست در تأمین نیازهای اصلی اعضای خانوار و وجود تبعیض‌های جنسیتی، محدودیت‌های حقوقی و عرفی و نابرابری‌ها در بیشتر زمینه‌های اجتماعی-اقتصادی برای زنان و به‌ویژه زنان سرپرست خانوار در اغلب جوامع، توجه به مسائل زنان سرپرست خانوار به‌عنوان یکی از قشرهای آسیب‌پذیر در کل جامعه ضروری به نظر می‌آید اغلب آسیب‌های زنان سرپرست خانوار در حوزه‌های روان‌شناختی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. بر اساس مرور مطالعات انجام‌شده، زنان سرپرست خانوار در بسیاری از موارد بیش از آنکه از نظر مادی آسیب‌پذیر باشند، از نظر روانی و اجتماعی آسیب‌پذیر هستند.
بنابراین، فقر این افراد به‌مراتب فراتر از فقر مادی و مسئله تأمین امکانات ضروری آنها است و شامل جنبه‌های وسیع‌تری چون دسترسی به فرصت‌ها، حق انتخاب، اتکا به خود، اعتمادبه‌نفس، توانایی و امکان مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی است. به‌این‌ترتیب، منشأ محرومیت‌ها و آسیب‌های زنان سرپرست خانوار را نمی‌توان فارغ از تأثیر جامعه و خانواده تحلیل کرد.
ناصر عسکری نژاد از سال ۱۴۰۱ به عنوان مدیر کل کمیته امداد استان کرمان منصوب شده و از سال ۱۳۷۶ وارد امداد شده است. او پیش از این به عنوان قائم مقام کمیته امداد استان کرمان مشغول به فعالیت بود. عسکری نژاد متولد سال ۱۳۵۰ دارای مدرک دکتری در رشته مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام از دانشگاه ادیان و مذاهب است. با او در خصوص اقدامات کمیته امداد کرمان در حوزه زنان گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید.
چند درصد مددجویان کمیته امداد کرمان را زنان سرپرست خانوار تشکیل می دهند؟
۵۴ هزار و ۴۳۷ زن سرپرست خانواده تحت حمایت کمیته امداد استان کرمان قرار دارند. این آمار ۴۷ درصد جمعیت مددجویی استان را شامل می‌شود.
این زنان به طور عمده به دلایلی ازجمله فوت یا زندانی شدن سرپرست، طلاق و متارکه بنا بر نیازسنجی خانواده، تحت حمایت این نهاد قرار دارند.
وی افزود: برخی از مشکلات جامعه، زنان را به سمت طلاق و یا تحمیل نگهداری از یک یا دو فرزند بدون سرپرست می‌کند، برخی از این افراد از سوی خانواده‌ها طرد شده و بسیاری از مشکلات گریبان گیر آنها می‌شود.
کمیته امداد به این افراد چه خدماتی را ارائه می کند؟
رسالت این نهاد، علاوه بر کمک به تأمین معاش خانواده‌های تحت حمایت، توانمندسازی آنها به ویژه زنان سرپرست خانوار است.
کمیته امداد با ارائه خدمات متنوع از زنان تحت پوشش، حمایت می‌کند. برای توانمندسازی این اقشار علاوه بر پرداخت مستمری، با مشاوره، هدایت شغلی، برگزاری دوره‌های آموزشی و پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه برای آنها اشتغال ایجاد می‌شود.
همچنین بر اساس احصاء مشکلات توسط مددکاران امداد، با پرداخت وام کارگشایی، ودیعه یا کمک‌هزینه خرید مسکن به آنها خدمت‌رسانی می‌شود.
آیا خدماتی به نظام خانواده بانوان تحت پوشش کمیته امداد داشته اید؟
زنان نقش مهمی در زمینه تحکیم بنیان خانواده دارند. این نهاد با مشارکت خیران و نیکوکاران، در تهیه جهیزیه و وام اشتغال، پرداخت کمک معیشت به زنان باردار و شیرده، هزینه تحصیلی و شهریه دانشجویی و نیز آموزش‌های فرهنگی، روان‌شناختی و بهداشتی به‌منظور پیشگیری یا کمک به درمان این گروه هدف، اقدام می‌کند.
مهم ترین مشکلات زنان سرپرست خانوار را بیان کرده و بفرمایید که چه اقداماتی برای رفع آنها انجام شده است؟
در شهر کرمان هزار زن سرپرست خانوار تحت حمایت فاقد مسکن هستند و با توجه به مستمری اندکی که به این خانواده‌ها پرداخت می‌شود با مشکلات زیادی مواجه هستند و توانایی پرداخت اجاره منزل را ندارند.
با توجه به اینکه مستمری کمیته امداد جوابگوی نیاز خانواده‌ها نیست نگاه ما در کمیته امداد بر توانمندسازی خانواده‌ها به‌ویژه زنان سرپرست خانوار است تا این خانواده‌ها بتوانند باعزت نفس روی پای خود بایستند.
سعی کرده‌ایم برای زنان سرپرست خانوار مشاغل خانگی ایجاد کنیم تا بتوانند علاوه بر رسیدگی به امور فرزندان و خانه منبع درآمدی هم داشته باشند و به نوعی از زنانه شدن فقر پیشگیری کنیم.
در زمینه امر ازدواج دختران تحت پوشش کمیته امداد چه اقداماتی انجام شده است؟
شش هزار و ۲۱۴ سری جهیزیه به ارزش بیش از ۱۶۱ میلیارد تومان به دختران زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد استان کرمان طی سال ۱۴۰۱ اهدا شده است. همچنین طی این مدت به منظور کمک به ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار تحت حمایت ۶۷۴ سری جهیزیه به ارزش بیش از ۱۶ میلیارد تومان توسط این نهاد به زنان سرپرست خانوار تحت حمایت استان داده شده است.
۹ هزار و ۴۵۲ سری لوازم ضروری منزل به ارزش ۴۱ میلیارد تومان طی سال ۱۴۰۱ به این افراد اعطا شده است. همچنین طی این مدت ۱۴ میلیارد تومان بابت اجاره مسکن زنان سرپرست خانوار تحت حمایت توسط این نهاد که با مشاوره به عمل آمده ازدواج مجدد داشته اند، پرداخت شده است.
لطفا در خصوص تسهیلات پراختی به زنان سرپرست خانوار توضیح دهید.
۸۷۸ مورد وام قرض‌الحسنه به مبلغ هفت میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان طی سال گذشته به زنان سرپرست خانوار تحت حمایت استان پرداخت شده است. یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان کمک موردی نیز طی سال ۱۴۰۱ به سه هزار و ۲۳۶ زن سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد در استان کرمان پرداخت شده است.